Kapliczki, figury i krzyże przydrożne w gminie Sławno

Kapliczki, figury i krzyże przydrożne stanowią nieodłączny element krajobrazu gminy Sławno. Są jej bogactwem i przejawem ludowej pobożności i religijności. Stanowią cząstkę dziedzictwa kulturowego gminy. Na ogół mijamy je obojętnie, nie zastanawiamy się nad tym, dlaczego i kto je postawił. Tymczasem każdy przydrożny krzyż, figura czy kapliczka ma własną historię i swego fundatora. Stawiane były w dowód wdzięczności za doznane łaski i dla upamiętnienia ważnych wydarzeń. Wznoszono je też w określonej intencji, prosząc o łaskę Boga. Miały chronić przed chorobą, pożarem i powodzią.

Na terenie naszej gminy znajduje się wiele pięknych kapliczek, krzyży i figurek, które symbolizują naszą wiarę, pamięć o naszym pochodzeniu i tradycję. Są świadectwem naszej pobożności czego dowodzą kwiaty czy różnobarwne ozdoby nadając im swoisty charakter. Różne były powody wznoszenia figur i krzyży. Często był to wyraz głębokiej wdzięczności za uratowanie życia. Stanowiły symbol oddania się pod opiekę Boga całej społeczności czy też pojedynczych osób. Niegdyś ludzie przybywali pod kapliczki lub zatrzymywali się przy nich z różnych powodów. Proszono często o zdrowie, pomyślność i obfite plony. Wyruszając w drogę czyniono tu znak krzyża, modląc się o bezpieczną podróż, a jednocześnie o opiekę nad pozostawioną rodziną i całym dobytkiem. Dawnym naszym zwyczajem, kultywowanym do dzisiaj, jest gromadzenie się przy przydrożnych figurach Matki Bożej, by modlitwą i śpiewem oddać jej cześć, szczególnie w maju, miesiącu Królowej Polskiej Ziemi, w październiku Matce Bożej Różańcowej. Przy kapliczkach niekiedy przygotowywano również ołtarze na Boże Ciało, święcono pokarmy w Wielką Sobotę, a najczęściej żegnano zmarłych. Niektóre z wymienionych tradycji, zwłaszcza śpiewanie majówek są jeszcze dziś przy niektórych kapliczkach i figurach kultywowane.

W poszczególnych miejscowościach gminy Sławno znajdują się figury wybudowane z cegły, kamienia - piaskowca lub betonu. Najczęściej występują w postaci słupów zwieńczonych krzyżem lub słupów z wnękami na figurę Matki Boskiej. Na cokole umieszczone epitafium: Od powietrza, głodu, ognia i wojny wybaw nas Panie.

Niezwykle okazale prezentuje się kilka kapliczek, które mają postać murowanych domków, z wewnętrznymi ołtarzami. W kapliczkach umieszczone są figury świętych, którzy mieli strzec wieś. Święty Florian strzeże od pożaru, święty Jan Nepomucen strzeże od powodzi, a także patronuje rolnikom, chroniąc ich pola przed suszą czy gradobiciem. Święty Roch i święta Rozalia ochrania przed zaraźliwymi chorobami. Święty Józef ma w opiece rodziny, małżonków, ojców i sieroty. Jest patronem ludzi pracy, a szczególnie rzemieślników, drwali i cieśli.

Jedną z charakterystycznych, choć zarazem tych najskromniejszych, grup kapliczek, stanowią te umieszczane na drzewach. Można je spotkać w wielu miejscach naszej gminy.

Przydrożne krzyże podobnie jak figury, stawiano przy skrzyżowaniach dróg, wjazdach do wsi. Często są ogrodzone płotkiem, w obrębie którego rosną kwiaty. Ksiądz Jan Twardowski w jednym ze swoich utworów powiedział: ,, krzyż przypomina nam drogę ... Widzimy krzyże przydrożne, na które jesienią spadają liście, zimą śnieg, wiosną ciepły deszcz. Latem rzucają cień. Mówimy, "krzyżyk na drogę" - to znaczy "z Bogiem". Krzyż jest drogowskazem. Można iść od krzyża do krzyża i jeszcze dalej. Nie jest nieszczęściem -jest drogą".

Przydrożne kapliczki, figury i krzyże stanowią niewątpliwie jeden z najcenniejszych elementów naszego rodzimego dziedzictwa kulturowego.

Zapraszamy na szlak po gminie Sławno do poznawania naszej tradycji i wiary.

Kapliczka słupkowa zwieńczona krzyżem w Antoninowie została wzniesiona w 1919 roku. W oszklonej niszy figurka Matki Boskiej a u jej stóp motto ?Od powietrza, głodu, ognia i wojny zachowaj nas Panie. Fundatorzy gromad Antoninów 1919 r.?

W środkowej części wsi Antoniówka wśród zieleni stoi bogato zdobiony krzyż. W centralnym miejscu Jezus Ukrzyżowany otoczony cierniową koroną , dostrzec też można figurkę Matki Boskiej.

Na skraju wsi Antoniówka słupkowa kapliczka zwieńczona krzyżem. W oszklonej niszy figura Matki Niepokalanej a poniżej motto ? Matko Niepokalana módl się za nami. Fundatorom tej figury Błogosław Boże.? Kapliczka powstała w 1937 roku.

Przydrożna kapliczka we wsi Bratków. Poświęcona wizerunkowi Matki Boskiej umieszczony na drewnianym cokole.

Kapliczka znajdująca się w centrum wsi Bratków. Na murowanym cokole w oszklonym wnętrzu znajduje się figurka Matki Boskiej.

Na wjeździe do wsi Bratków wysoki metalowy krzyż z wizerunkiem Jezusa Chrystusa. Krzyż otacza metalowy ozdobny płotek.

Wysoki metalowy krzyż usytuowany przy skrzyżowaniu drogi powiatowej z drogą lokalną. Został ufundowany przez mieszkańców wsi Celestynów.

Figura położona na skraju wsi Dąbrowa. Zwieńczona krzyżem a w środkowej części wnęka z rzeźbą Matki Boskiej. Poniżej widnieje napis ? Od powietrza głodu ognia i wojny zachowaj nas Panie. Figura postawiona kosztem mieszkańców wsi Dąbrowa 1939r.?

Słupkowa figura zwieńczona krzyżem we wsi Dąbrówka. Na cokole wizerunek Jezusa Chrystusa a poniżej napis ?Święty Boże Święty mocny Święty a nieśmiertelny zmiłuj się za nami 1906r.?

Murowana kapliczka przy trasie Opoczno -Tomaszów Mazowiecki we wsi Gawrony. W oszklonej niszy figurka Matki Boskiej. Kapliczkę ufundowali w 1948 roku Józef i Weronika Mazur.

Figurka stojąca przy skrzyżowaniu dróg poświęcona Matce Bożej i Panu Jezusowi w Gawronach. W górnej części cokołu znajduje się nisza a w niej postać Matki Boskiej. Figurka zakończona jest krzyżem z wizerunkiem Chrystusa ukrzyżowanego. Na figurce widnieje napis ? Na cześć i chwałę Bogu Najwyższemu. Fund. Z Gawron 1912?

Kapliczka św. Rocha w Gawronach. Jako wotum wdzięczności Panu Bogu kapliczkę ufundował Tomasz Jakubowski. Poświęcona została w 1925 roku i od tego czasu służy mieszkańcom do dziś.

Na rozdrożu dróg murowana kapliczka z umieszczoną w centralnym miejscu figurką Matki Boskiej. Na cokole widnieje napis ?Włościanie wsi Książ 1936.?

Na wjeździe do wsi Gawrony wysoki drewniany krzyż zwieńczony figurą Jezusa Chrystusa otoczony cierniową koroną. Krzyż otacza rzeźbiony drewniany płotek.

Murowana kapliczka przy wjeździe do wsi Grążowice. Kapliczka zwieńczona krzyżem a w jej centrum figura Matki Boskiej. Poniżej znajduje się motto ?Od powietrza głodu ognia i wojny zachowaj nas Panie. Fundatorzy tej figury gospodarze gromady Grążowice 1946 r.?

W lesie przy drodze do wsi Grudzeń Las wisi skrzynkowa tabliczka z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej.

Przydrożny metalowy krzyż z wizerunkiem Jezusa Chrystusa w Grudzeniu Las.

W środkowej części wsi Grudzeń Kolonia metalowy krzyż z wizerunkiem Jezusa. U podnóża w oszklonej gablocie figura Matki Boskiej.

Na krańcach dwóch wsi Grudzeń Las i Grudzeń Kolonia wśród kasztanowców stoi metalowy krzyż na murowanej podstawie. U podnóża krzyża widnieje figurka Matki Boskiej.

Murowana słupkowa kapliczka z roku 1938 w miejscowości Józefów. Kapliczka zwieńczona krzyżem a w środkowej części cokołu wyrzeźbiona figura Matki Boskiej. Pod nią napis ?Na cześć i chwałę Panu Bogu 1983r. Fundatorzy wsi Józefów?.

W centrum wsi Kamień usytuowana murowana kapliczka wieńcząca żelaznym krzyżem. Na każdym jej boku znajduje się obraz sakralny natomiast w centralnym miejscu figurka Matki Boskiej Fatimskiej. Powstała z inicjatywy mieszkańców.

Murowana domkowa kapliczka w centralnej części wsi Kamień na trasie Opoczno-Tomaszów Mazowiecki. W jej wnętrzu znajduje się mały ołtarzyk którego głównym elementem jest figura Jezusa Chrystusa. Dostrzec też można figurkę Matki Boskiej.

Kapliczka z piaskowca usytuowana na początku wsi Kamień. Została ufundowana w 1912r. przez Kazimierza Piechnę oraz Józefa Solarskiego. Widnieje na niej wizerunek Jezusa Chrystusa oraz napis ? Od powietrza, głodu, ognia i wojny wybaw nas Panie.? Figurka otoczona jest żelaznym płotkiem.

Figurka Matki Boskiej w centralnej części Kozenina tuż przy drodze krajowej nr 12. Została wybudowana przez mieszkańców Kozenina i Kamilówki. U podnóża figurki Matki Boskiej widnieje napis ? Na pamiątkę roku jubileuszowego 1900-lecia odkupienia ludzkości przez Chrystusa Króla mieszkańcy wsi Kozenin i Kamilówka?.

Przydrożny, metalowy krzyż usytuowany przy drodze krajowej nr12 na skrzyżowaniu dróg łączących Sławno i Kozenin.

Wysoki, drewniany krzyż stojący przy drodze prowadzącej na parafialny cmentarz we wsi Kunice. Krzyż zwieńczony jest figurą Jezusa którego otocza cierniowa korona. Uroku dodaje stara pochylona sosna.

Figura Matki Boskiej na wysokim owalnym cokole usytuowana przy głównej drodze we wsi Kunice. Została postawiona w podzięce Bogu za obfite plony. W dolnej części cokołu napis ?Wszechmocnemu BOGU Karol i Franciszka Choromańscy. Właściciele tej wsi R 1855?.

Na skraju wsi Kunice murowana kapliczka zwieńczona krzyżem. W centralnym miejscu we wnęce figura Matki Boskiej a poniżej motto ?Na cześć i chwałę Panu Bogu i Maryi. Kapliczkę wystawili gospodarze z Kunic?.

Na rozdrożu dróg w Kunicach metalowy krzyż na murowanym cokole z wizerunkiem Jezusa Chrystusa. U podnóża obraz Matki Boskiej Fatimskiej.

Na skraju wsi Kunice, pośród pól murowana kapliczka zwieńczona krzyżem w centralnym miejscu wizerunek Matki Boskiej a poniżej prośba mieszkańców ?Matko nie opuszczaj nas. Na cześć i chwałę Panu Bogu.? Kapliczka ufundowana w 1837 roku przez Kazimierza Szczegielniaka z Żarnowa wraz z częścią mieszkańców z Kunic. Jest to najstarsza kapliczka na terenie Gminy Sławno.

Murowana kapliczka zwieńczona metalowym krzyżem we wsi Kunice. Na cokole widnieje obraz Matki Boskiej a poniżej napis ?Boże abyś urodzaje ziemskie dać i one w całości zachować raczył? oraz ?Mieszkańcy wsi Kunice te figurę stawiają na cześć Panu Bogu 1905rok.?

Na początku wsi Ludwinów słupkowa kapliczka zwieńczona metalowym krzyżem. We wnęce figura Matki Boskiej a poniżej motto ? Od powietrza, głodu, ognia i wojny wybaw nas Panie?. Figurka pochodzi z 1914roku.

Wysoki metalowy krzyż z wizerunkiem Jezusa otoczony cierniową koroną, pośrodku gablota z figurka Matki Boskiej usytuowany we wsi Ludwinów.

Figurka usytuowana na rozdrożu dróg zwieńczona figurą Matki Boskiej w Olszowcu. W dolnej części cokołu znajduje się prośba mieszkańców- fundatorów ? O Maryjo Matko nasza módl się za nami, którzy się do Ciebie uciekamy.? Powstała w 1917r.

We wsi Olszowiec na starej sośnie umieszczona skrzynkowa kapliczka z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej.

Kapliczka postawiona na skraju wsi Ostrożna. Wieńczy ją krzyż z wizerunkiem Jezusa a w oszklonej niszy widnieje postać Matki Boskiej. Na cokole wyryty napis ? Na chwałę Bogu 1934r.?

Na skraju wsi Ostrożna wysoki drewniany krzyż. Został wystawiony na miejscy poprzedniego, który istniał od 1976 roku. Na krzyżu widnieje wizerunek Pana Jezusa oraz napis ? Jezu ufam Tobie 2014 fundatorami byli mieszkańcy".

W obrębie wsi Owadów na rozwidleniu dróg murowana kapliczka zwieńczona krzyżem. Centralne miejsce cokołu zajmuje figurka Matki Boskiej w złotej koronie a poniżej napis ? Królowo Korony Polskiej módl się za nami. Fundo-wsi Owadów 1938r.?

Kapliczka w centrum Popław na skrzyżowaniu dróg prowadzących do Kozenina i Kolonii Popławy. Została ufundowana przez mieszkańców, w intencji oddania wsi pod opiekę Opatrzności Bożej. Na kapliczce zostały umieszczone napisy ?Któryś cierpiał za nas rany Jezu Chryste zmiłuj się nad nami. Figurę tę na cześć i chwałę Bogu Wszechmogącemu w Trójcy Św. Jedynemu wystawili gospodarze wsi Popławy.?

Pośród kasztanowców we wsi Psary murowana kapliczka ku czci Jezusa Chrystusa. Cokół zwieńczony krzyżem a poniżej prośba ? Jezu lód Twój z głębi serca woła pobłogosław chaty sioła pobłogosław nasze łany weź w opiekę kraj kochany. Gospodarze z Psar tę figurę stawiają 1908r.?

We wsi Prymusowa Wola na murowanym cokole figura ku czci Matki Boskiej a poniżej napis ? O Marja bes grzechu poczęta módl się za nami którzy się do Ciebie uciekamy.? Znajduje się na rozstaju dróg prowadzących do Zachorzowa i Paradyża. Została ufundowana przez Klemensa i Karolinę Melków w 1934 roku.

W prymusowskim lesie w kierunku Sławna na przydrożnym drzewie figura Jezusa Chrystusa otoczona cierniową koroną.

Słupkowa figurka przy drodze krajowej nr12, przy zjeździe do strażnicy OSP w Prymusowej Woli. Na owalnym, wysokim cokole figura Matki Boskiej, poniżej napis ? Matko nie opuszczaj nas.? Powstała w 1916 roku, fundatorami byli właściciele majątku ziemskiego Domańscy.

Murowana kapliczka zwieńczona krzyżem przy drodze krajowej nr 12 w Prymusowej Woli. W środkowej części cokołu wnęka z figurą Matki Boskiej, pod nią napis ? Boże błogosław ojczyźnie 1945rok.? Fundatorami figury była rodzina Madejów.

Na skraju wsi Sepno-Radonia murowana kapliczka zwieńczona krzyżem. W oszklonej niszy figura Matki Boskiej.

Na rozdrożu dróg przy wjeździe do wsi Sławno wysoki, artystycznie wykonany metalowy krzyż.

Murowana słupkowa kapliczka zwieńczona figurą Matki Boskiej w centrum Sławna. U podnóża figurki napis ?Królowo Korony Polskiej błogosław parafji naszej 1937r.?

Skrzynkowa kapliczka z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej na drzewie przy trasie Kozenin-Sławno (Brzezinki).

Figura Matki Boskiej Fatimskiej przy trasie Kozenin-Sławno (Brzezinki). Na murowanym cokole napis ?Wdzięczni za opiekę mieszkańcy Brzezinek Maj 2005?.

Na murowanym cokole figura Matki Boskiej trzymająca w swych dłoniach różaniec, poniżej napis ?Na cześć i chwałę Matki Boskiej fundatorzy wsi Kol Sławno 1935rok.?

Słupowa murowana kapliczka przy trasie Opoczno -Tomaszów Mazowiecki we wsi Szadkowice. Kapliczkę wybudowano w 1910 roku umieszczając na jej podstawie intencję ?Od powietrza, głodu, ognia i wojny wybaw nas panie.?

Na skraju wsi Szadkowice stoi figurka słupkowa ufundowana w 1906 roku i jest zwieńczona krzyżem. Na cokole widnieje obraz Matki Boskiej z napisem ?Krzyżu Chrystusowy broń nas i zbaw. O Maryjo bez zmazy poczęta módl się za nami którzy się do Ciebie uciekamy".

Wysoki metalowy krzyż z wizerunkiem Jezusa Chrystusa usytuowany przy drodze 713 w miejscowości Tomaszówek. Krzyż otacza kute żelazne ogrodzenie.

Wysoki krzyż w środkowej części wsi Tomaszówek, na nim wizerunek Jezusa pod cierniową koroną.

Słupkowa kapliczka na skraju lasu z wizerunkiem Pana Jezusa w Tomaszówku. Poniżej w oszklonej niszy figura Matki Boskiej oraz napis ? Od powietrza głodu ognia i wojny wybaw nas Panie i Matko Najświętsza?.

Na końcu wsi Trojanów wśród zieleni stoi słupkowa kapliczka zwieńczona krzyżem. Pośrodku cokołu w oszklonej niszy widnieje figurka Matki Boskiej Różańcowej a poniżej podziękowanie ?Dziękujemy Matce Bożej za Papieża Polaka? 1985r.

Pod kasztanem we wsi Unewel usytuowany wysoki, metalowy krzyż z wizerunkiem Jezusa.

Kapliczka w Unewlu z 1928r. Kapliczkę stanowi kamienny postument zwieńczony krzyżem z arkadową wnęką i figurką Najświętrzej Maryi Panny. Na cokole widoczny jest napis o treści : " Któryś za nas cierpiał rany, Jezu Chryste zmiłuj się nad nami. Chwała poległym, a wolność żyjącym."

Kapliczka murowana we wsi Wincentynów. Na swym cokole w oszklonej niszy wizerunek Matki Boskiej poniżej napis ? Na cześć i chwałę Panu Bogu 1957.? Kapliczka zwieńczona krzyżem ufundowana przez Franciszkę Węglińską z rodziną.

Przy drodze, w otoczeniu pól, słupowa murowana kapliczka, zwieńczona krzyżem. W oszklonym zagłębieniu figurka Matki Boskiej a poniżej motto ?Na cześć i chwałę Panu Bogu.? Fundatorami figury w Wygnanowie byli Stanisław i Józefa Pawlik oraz Kszczoty 1947roku.

Na rozdrożu dróg we wsi Wygnanów, na wysokim murowanym cokole figura Matki Boskiej. W centralnym miejscu cokołu widnieje prośba mieszkańców ?Matko nie opuszczaj nas.? Fundatorami figury byli Adam i Marianna Biskup 1917rok.

Na skraju wsi Wygnanów wysoki metalowy krzyż z wizerunkiem Jezusa Chrystusa.

Na skraju sadu wśród wygnanowskich pól wysoki, bogato zdobiony metalowy krzyż z wizerunkiem Jezusa Chrystusa.

Na początku Zachorzowa murowana kapliczka ufundowana przez mieszkańców. Kapliczka zwieńczona krzyżem, na cokole widnieje napis ? Któryś za nas cierpiał rany Jezu Chryste zmiłuj się nad nami. Ta figurka wzniesiona w czasie niepodległej Polski 1920 roku. Włościanie wsi Zachorzów.

Pośród pól we wsi Zachorzów Kolonia wysoki drewniany krzyż ufundowany w 1993roku.

Pośrodku wsi Zachorzów Kolonia murowana kapliczka z wizerunkiem Matki Boskiej ufundowana przez rodzinę Wójcików. Widnieje na niej napis ?Jezu błogosław nam 1959r.?

Murowana przydrożna kapliczka zwieńczona krzyżem w Zachorzowie Kolonia. W centralnym miejscu we wnęce figurka Matki Boskiej, poniżej napis ? Najsłodsze serce Maryi zlituj się nad nami.? Fundatorowie Kol. Zachorzów 1937r.